Збігнєв Бжезінський і місце України у його геостратегічній концепції (кінець 1940-х - 2017 рр.)

  • Геннадій Гончаров Харківський національний університет Повітряних Сил імені Івана Кожедуба
  • Олександр Каплін Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна
  • Олена Файєр Харківський національний університет імені В. Н. Каразіна
Ключові слова: Збігнев Бжезінський, Україна, СРСР, РФ, ЄС, НАТО, геостратегічна концепція, зовнішня політика

Анотація

Мета. Метою статті є дослідити та розглянути процес формування геостратегічної концепції найвпливовішого американського державного і громадського діяча, політолога, соціолога, професора Збігнева Казімєжа Бжезінського (1928–2017 рр.) щодо України в період з кінця 40-х років ХХ ст. по 2017 рр. У межах поставленої мети автори націлені виявити основні етапи становлення даної концепції, визначити умови, що вчинили вирішальний вплив на її зміст, а також фактори, що зумовили необхідність внесення коригувань в окремі її положення. Зроблено спробу охарактеризувати місце України в сучасній геостратегії США. Актуальність. Вивчення геополітичної стратегії З. Бжезінського щодо України, виявлення основних етапів її розвитку та факторів, що сприяли її коригуванню, становлять не лише академічний інтерес, а й дозволяють якнайкраще зрозуміти місце України в сучасній геостратегічній концепції США. Методи. Джерельною базою дослідження є насамперед праці самого З. Бжезінського, які вимагають системного підходу і різних методів дослідження, таких як: генетичний, порівняльно-історичний, аналіз і синтез тощо. Результати та висновки. У статті зроблено висновок про те, що геостратегічна концепція З. Бжезінского щодо України стала значною мірою результатом багаторічного геополітичного протиборства США і СРСР (а потім і Російської Федерації). Її ключові імперативи спочатку формувалися як засіб підриву національної єдності Радянського Союзу, а потім були об'єднані в систему стримування імперських устремлінь і геополітичних амбіцій Росії на пострадянському просторі. Саме тому основні постулати і положення цієї концепції залишалися незмінними протягом досліджуваного періоду (кінець 1940-х – 2017 рр.), у той час як окремі аспекти і тактичні підходи змінювалися і коректувалися в залежності від стану взаємин Заходу і Росії. Найбільш наочно це проявилося у питанні членства України в ЄС і НАТО.

Завантаження

Дані завантаження ще не доступні.

Посилання

Agenda for Constructive American-Chinese Dialogue Huge: Brzezinski. (2006). Retrieved from http://en.people.cn/200603/20/eng20060320_251953.html
America and the World: Conversations on the Future of American Foreign Policy by Zbigniew Brzezinski and Brent Scowcroft. (2008). New York: Basic Books.
Blair, B. (1995). Geopolitically Speaking: Interview with Zbigniew Brzezinski. Azerbaijan International, 3.4, 20–22.
Brzezinski Explained How Ukraine Can Return Crimea. (2017). Retrieved from https://inukraine.eu/2017/04/16/brzezinski-explained-how-ukraine-can-return-crimea/.
Brzezinski honored for championing Ukrainian cause. (2000). Retrieved from http://www.ukrweekly.com/old/archive/2000/170003.shtml.
Brzezinski on Russia 'We Are Already in a Cold War'. (2015). Retrieved from http://www.spiegel.de/international/world/interview-with-zbigniew-brzezinski-on-russia-and-ukraine-a-1041795.html.
Brzezinski, Z. (1995). Out of Control: Global Turmoil on the Eve of the 21st Century. New York: Touchstone.
Brzezinski, Z. (1996). Ukraine's Critical Role in the Post-Soviet Space. Harvard Ukrainian Studies, XX, 3–8.
Brzezinski, Z. (1997). A geostrategy for Eurasia. Retrieved from http://www.comw.org/pda/fulltext/9709brzezinski.html.
Brzezinski, Z. (1997a). The Grand Chessboard: American Primacy and Its Geostrategic Imperatives. New York: Basic Books.
Brzezinski, Z. (2005). Vybor. Global'noye gospodstvo ili global'noye liderstvo [The Choice: Global Domination or Global Leadership]. Per. s angl. Moscow: Mezhdunarodnyie otnosheniya.
Brzezinski, Z. (2007). Second Chance. New York: Basic Books.
Brzezinski, Z. (2010). Russia needs a 'Finland option' for Ukraine. Retrieved from https://www.ft.com/content/7f722496-9c86-11e3-b535-00144feab7de.
Brzezinski, Z. (2014). Confronting Russian Chauvinism. Retrieved from https://www.the-american-interest.com/2014/06/27/confronting-russian-chauvinism/.
Brzezinski, Z. (2014a). Putin’s three choices on Ukraine. Retrieved from https://www.washingtonpost.com/opinions/zbigniew-brzezinski-putins-three-choices-on-ukraine/2014/07/08/ba1e62ae-0620-11e4-a0dd-f2b22a257353_ story.html?utm_term=.39709a540342.
Brzezinski, Z. (2014b). What Obama Should Tell Americans about Ukraine. Retrieved from http://www.politico.com/magazine/story/2014/05/what-obama-should-tell-americans-about-ukraine-106277_Page2.html#.We29idzyCSp
Brzezinski: Ukraine in NATO could cause more harm than good. (2014). Retrieved from http://www.thenews.pl/1/10/Artykul/190135,Brzezinski-Ukraine-in-NATO-could-cause-more-harm-than-good.
Former national security adviser: Arm Ukraine. (2015). Retrieved from http://thehill.com/policy/defense/230240-former-national-security-adviser-arm-ukraine.
Kovalyuk, R. T. (2007). Zbihnyev Bzhezinsʹkyy: heopolitychnyy prohnoz Ukrayiny [Zbigniew Brzezinski: Geopolitical Forecast for Ukraine]. Visnyk mizhnarodnyh vidnosyn, 5, 1–12. Retrieved from http://vmv.kymu.edu.ua/ series/vmv/vipusk5/2.pdf.
Statement by Dr. John J. Hamre, CSIS President and CEO. (2017). Retrieved from https://www.csis.org/statement-dr-john-j-hamre-csis-president-and-ceo.
Zavadsʹkyy, V. M., & Ivanenko, V. A. (2013). Rolʹ ta mistse Ukrayiny v heopolitychnykh kontseptsiyakh SSHA [The role and place of Ukraine in the geopolitical concepts of the United States]. Istorychni i politolohichni doslidzhennya, 4, 319–324.
Zbigniew Brzezinski did not begin his career as a geostrategist. (2017). Retrieved from https://www.csis.org/features/zbigniew-k-brzezinski.
Zbigniew Brzezinski, foreign policy intellectual who served as Carter’s national security adviser, dies at 89. (2017). Retrieved from https://www.washingtonpost.com/national/zbigniew-brzezinski-foreign-policy-intellectual-who-served-as-carters-national-security-adviser-dies-at-89/2017/05/26/84cf5d5c-3f42-11e7-adba-394ee67a7582_story.html?utm_ term=.b3f810d254e1.
Zbigniew Brzezinski: “Ultimately Ukrainian independence can only be built and sustained by the Ukrainian people themselves”. (1998). Retrieved from https://day.kyiv.ua/en/article/personality.
Zbigniew Brzezinski: Arm Ukraine But Keep It Out of NATO. (2015). Retrieved from https://www.newsmax.com/Newsfront/Zbigniew-Brzezinski-Ukraine-Russia-NATO/2015/02/06/id/623211/.

Переглядів анотації: 311
Завантажень PDF: 504
Опубліковано
2022-01-27
Як цитувати
Гончаров, Г., Каплін, О., & Файєр, О. (2022). Збігнєв Бжезінський і місце України у його геостратегічній концепції (кінець 1940-х - 2017 рр.). Науково-теоретичний альманах Грані, 24(12), 43-50. https://doi.org/10.15421/1721117
Розділ
ПОЛІТОЛОГІЯ